رسانه و بحران در عصر فراواقعیت با تاکید بر بحران هویت

امروزه، ما در در متن و بطن یک ‹فرایند رسانه‌ای شدنِ› فزاینده زندگی می‌کنیم، که از رهگذر آن: رسانه‌ها به‌طور روزافزونی در مسیر درگیر شدن در فرایندهای فراملی قرار گرفته و در حال تجاری شدن و خارج شدن از قلمرو نظارت و کنترل دولتی هستند؛ تکنولوژی‌های جدید، دست اندرکار ایجاد دگرگونی و تحول در فرایند رسانه‌ای شدن شده‌اند؛ خصلت بینامتنی بودن رسانه‌های همگانی را به‌طور روزافزونی در مسیر افزایش قرار گرفته است؛ رسانه‌های الکترونیک، نزدیکی و بی‌واسطگی، و تعامل و واکنش دوسویه را برای انسان‌ها به ارمغان آورده‌اند؛ رسانه‌های جدید، امکان دسترسی به اطلاعات را برای شهروندان، سیاستمداران و دیوان‌سالاران افزایش داده ‌ند، جمع‌آوری، انباشت و توزیع اطلاعات را سرعت بخشیده و محدودیت‌های زمانی و مکانی را از بین برده‌اند و به دریافت‌کنندگان اطلاعات امکان داده‌اند کنترل بیش‌تری بر آن داشته باشند؛ این رسانه‌ها هم‌چنین، امکان قبض و بسط اطلاعات را برای فرستنده و امکان تعامل میان فرستنده و گیرنده‌ی اطلاعات را فراهم آورده‌اند. به رغم این تحولات ژرف و گسترده در عرصه کارکرد و نقش رسانه‌ها در عصر ما، کماکان می‌توان رسانه را پدیده‌ای دو چهره یا دو رویه تعریف کرد: هم زخم‌آفرین و هم مرحم‌آفرین؛ هم هویت‌زا و هم هویت‌زدا؛ هم ایجاد کننده‌ی بحران و هم تدبیر کننده‌ی آن. در این نوشتار تلاش می‌شود آثار این دو رویگی رسانه در محدوده‌ی دل‌مشغولی‌های هویتی انسان و جامعه‌ی ایرانی امروز مورد تامل و بحث قرار گیرد.